Często czytam, głównie w internecie, pretensje na pracę sądów związane z czasem oczekiwania na rozpatrzenie zabezpieczenia alimentów w postępowaniu o rozwód. Strony postępowań sądowych zapominają jednak, też dość często, że możliwe jest wcześniejsze zabezpieczenie tak ważnego roszczenia jak alimenty.
Podstawa zabezpieczeń alimentów
Podstawą zabezpieczenia wszystkich roszczeń jest art. 730 § 1 kodeksu postępowania cywilnego, jednakże dla świadczeń alimentacyjnych warto pamiętać o brzmieniu art. 753 § 1 kpc
“W sprawach o alimenty zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej. W sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia.” .
Jak powinien być opisany wniosek o zabezpieczenie alimentów?
Wniosek o zabezpieczenie alimentów powinien być jasno wyrażony w pozwie złożonym w sądzie. Powód często zapomina, że czas oczekiwania na rozprawę sądową jest dość długi, zatem bez wniosku o zabezpieczenie roszczenia późniejsza egzekucja może okazać się mało skuteczna.
Ojciec zarabiający około dwóch tysięcy złotych, któremu sąd zasądzi następnie uiszczania tysiąca złotych alimentów, z datą wsteczną od dnia złożenia pozwu (na przykład sprzed osiemnastu miesięcy), nie jest w stanie regulować zarówno obecnych jak i zaległych alimentów. Stąd można wręcz napisać, że zabezpieczenie alimentacyjne, które jest wyjątkowym zabezpieczeniem w postępowaniu cywilnym, bo dąży w praktyce do realizacji roszczenia, chroni również Pozwanego (Dłużnika).
Czy przy zabezpieczeniu alimentów konieczna jest rozprawa sądowa?
Do zabezpieczenia alimentów, w postępowaniu o same alimenty, które toczy się (bez względu na wysokość żądanych alimentów przed właściwym dla miejsca zamieszkania Uprawnionego (upraszczając Dziecka), jak i o rozwód (czy rzadziej o separację) dochodzi zazwyczaj bez przeprowadzenia rozprawy.
Sąd zabezpiecza alimenty na posiedzeniu niejawnym, a strony postępowania (ewentualnie ich pełnomocnicy), otrzymują wyłącznie postanowienia o zabezpieczeniu. Na takie postanowienie można się zażalić w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania go wraz z uzasadnieniem do właściwego sądu II instancji. W przypadku ogłoszenie postanowienia o zabezpieczeniu na rozprawie, taka sytuacja zdarza się w praktyce wyłącznie w sytuacji, gdy skład orzekający nie otrzymał wystarczającej liczby dokumentów dotyczących świadczenia alimentacyjnego bądź, gdy między Rodzicami jest spór o opiekę nad Dzieckiem, i tę trzeba zabezpieczyć na okres postępowania rozwodowego, należy złożyć wniosek o jego uzasadnienie w terminie siedmiu dni od dnia ogłoszenia orzeczenia
“Termin do wniesienia zażalenia na postanowienie sądu o zabezpieczeniu alimentów wydane na rozprawie liczy się – jeżeli strona nie zażądała doręczenia postanowienia – od dnia jego ogłoszenia (art. 394 § 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.)” (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2017 r. sygn. III CZP 115/16 ).
W przypadku spraw o same alimenty zażalenie składa się do sądu okręgowego, nadrzędnego nad orzekającym rejonowym, a w przypadku rozwodu do sądu apelacyjnego. Zażalenie wnosi się oczywiście za pośrednictwem sądu, który wydał orzeczenie.
Czy pełnomocnik powinien nałożyć klauzulę wykonalności przy zabezpieczeniu alimentów?
Postanowienie o zabezpieczeniu alimentów jest natychmiast wykonalne i powinno być zaopatrzone w klauzulę wykonalności już przy doręczeniu do Przedstawiciela Uprawnionego (Dziecka), bądź jego pełnomocnika (radcy prawnego bądź adwokata).
Z tak opatrzonym w klauzulę postanowieniem możemy udać się od razu do komornika w celu wszczęcia postępowania komorniczego. Oczywiście może się zdarzyć, że Pozwany (Dłużnik) samodzielnie będzie płacił alimenty, bez postępowania komorniczego. Stąd warto wstrzymać się z wnioskiem do komornika do upływu płatności przynajmniej pierwszej raty alimentów. Szczególnie, że dopóki Pozwany nie jest w “opóźnieniu” z płatnością alimentów to nie ma przesłanek do egzekucji.
W przypadku Pozwanego (Dłużnika) warto pamiętać, że postanowienie o zabezpieczeniu alimentów nie jest rozwiązaniem na cały, długi proces rozwodowy. Postępowania w sprawach o rozwód trwają czasami dwa lata. W tym czasie Dłużnik może stracić pracę, może także uzyskać awans. Strony postępowania mogą składać wniosku o zmianę, a nawet uchylenie postanowienia o zabezpieczeniu.
