Czasami zastanawiam się nad rozsądkiem pewnego rodzaju „przedsiębiorców”. Kilka dni temu zrobiłem to na poważnie. Zaistniała bowiem sytuacja, w której ktoś wysłał do radcy prawnego pismo, mające na celu wyłudzenie pieniędzy. Takie działanie zdecydowanie zasługuje na na nominację nagrody Darwina. Na szczęście nie jest ona przyznawana w żadnej kategorii. A prawdziwy przedsiębiorca powinien otrzymać pomoc prawną w walce z takimi praktykami.
Zapłata za wpis do CEDIG i sprytne wyłudzenie pieniędzy
Kilka dni temu otrzymałem pismo wzywające do zapłaty 148 złotych za wpis do Centralnej Ewidencji Firm i Działalności Gospodarczych Warszawa. Całe pismo udaje wezwanie urzędowe z jakiegoś Departamentu Podmiotów Gospodarczych, Wydziału Rejestracji (nawet została wyrobiona pieczątka). Zdziwiłem się trochę takim, dość staromodnym, sposobem działania sprytnych „przedsiębiorców”, jednakże od razu zacząłem poszukiwać podobnych przykładów w Internecie. Dość szybko udało się uzyskać informację na jednej stron http://gazetacodzienna.pl/artykul/kronika-policyjna/ministerstwo-gospodarki-ostrzega-przed-wpisami-do-rejestrow-przedsiebiorcw , że to proceder ciągły zmieniają się tylko nazwy (Krajowy Rejestr Pracowników i Przedsiębiorców, Krajowa Ewidencja Informacji o Przedsiębiorcach itp.).
Sfałszowane pismo do przedsiębiorcy
Nowi przedsiębiorcy w komentarzach do niniejszego, dość archiwalnego artykułu, wymieniają się swoimi doświadczeniami na temat pism skierowanych do nich, a żądających opłaty za wpis do rejestru przypominającego z nazwy albo innych cech, Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Internauci wyliczają kwoty na jakie zostali oszukani. Nie są to zawrotne pieniądze, jeżeli chodzi o pojedyncze sumy (200 czy 300 złotych), jednakże jeżeli można byłoby zsumować wszystkie kwoty w skali całej Polski zapewne okazałoby się, że jest to kilkadziesiąt jak nie kilkaset tysięcy złotych. Oczywiście takie działania mogą być uwiarygadniane poprzez tworzenie stron internetowych jak www.cefidg.pl , jednakże warto zauważyć, że artykuły na tę stronę zostały skopiowane ze strony http://mambiznes.pl a przedsiębiorcy umieszczeni w „rejestrze” mogą być skopiowani z CEIGD.
Jak przedsiębiorca może obronić się przed wyłudzeniem pieniędzy?
Takie działania szkodzą nie tylko przedsiębiorcom, ale także całemu obrotowi gospodarczemu, ponieważ podważają wartość jakiegokolwiek rejestru przedsiębiorców dostępnego w Internecie. Prowadzą również do sytuacji, w której oszukany przedsiębiorca „darowuje” przestępcy te kilkaset złotych, ponieważ nie ma czasu, dopiero otworzył działalność i ma mnóstwo pomysłów na jej rozwój, i za mało nerwów na walkę z takim procederem. Chociaż na podstawie jednego z wyroków Sądu Najwyższego walka ta byłaby zgodna z prawem
” 1. Następstwem przyjęcia szerokiego rozumienia pojęcia „mienie” jest równie szerokie traktowanie terminu „niekorzystne rozporządzenie mieniem”, zaliczając do niego wszelkie działania bądź sytuacje, które w majątku pokrzywdzonego powodują jakiekolwiek niekorzystne zmiany. 2. Dla przestępstwa oszustwa nie ma potrzeby wykazywania, że w chwili zawierania umowy sprawca nie miał zamiaru zapłacić za uzyskane świadczenie. Wystarczające jest ustalenie, że pokrzywdzony nie zawarłby umowy, gdyby wiedział o okolicznościach, które były przedmiotem wprowadzenia go w błąd przez sprawcę. Do wprowadzenia w błąd skutkującego niekorzystnym rozporządzeniem mieniem wystarczające jest więc wywołanie błędnego wyobrażenia o okolicznościach decydujących o rozporządzeniu lub sposobie rozporządzenia”. (SN, wyrok z 2 października 2015 r., sygn. akt III KK 148/15).
Przedsiębiorcy mogą wytoczyć pozew zbiorowy
W liczbie siła, stąd przedsiębiorca chcący walczyć z takim procederem, a nie zamierzający poświęcić na to swojego cennego czasu powinien poszukać innych oszukanych ludzi. A warto pamiętać, że kilkudziesięciu nowych przedsiębiorców skrzykniętych ze sobą, zawiadamiających wspólnie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, którzy wybiorą jednego wspólnego profesjonalnego pełnomocnika, na przykład radcę prawnego, może doprowadzić do skazania przynajmniej jednego oszusta. Oczywiście, że może dojść do sytuacji, w której oprócz skazania przestępcy za popełnienie przestępstwa z art. 286 § 1 w związku z § 3 kodeksu karnego
„Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.”
oraz
„W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.” przedsiębiorca będący pokrzywdzonym, a następnie może nawet oskarżycielem posiłkowym, nie zyska nic więcej. Może się jednak okazać, że takie działania doprowadzą do respektowania prawa przez innych potencjalnych takich „przedsiębiorców”.
Udział radcy prawnego w postępowaniu
Warto również wspomnieć, że udział radcy prawnego (bądź adwokata) w takim postępowaniu umożliwia dalsze skupienie się pokrzywdzonego na prowadzeniu działalności gospodarczej. Ponieważ profesjonalny pełnomocnik może, w przypadku ewentualnego umorzenia śledztwa z powodu niewykrycia sprawcy, składać zażalenia na takie rozstrzygnięcia oraz walczyć o odzyskanie pieniędzy w postępowaniu sądowym. Sam radca prawny może również spróbować pomóc policji czy prokuraturze, dostarczając niezbędnych informacji. Niektóre dostępne są w prosty sposób na stronach internetowych, gdzie można znaleźć na przykład informację o oddziale banku, w którym założono dane konto. Niepotrzebne jest też wskazanie danych wszystkich pokrzywdzonych
„Wskazanie w sposób indywidualny pokrzywdzonych nie jest niezbędne dla przypisania oskarżonemu popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k.” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 9 kwietnia 2015 r. sygn. akt II AKa 309/14).
Otrzymując list żądający zapłaty za wpis do dziwnego rejestru warto się zastanowić czy to naprawdę jest niezbędne. Można wtedy sprawdzić nazwę rejestru w Internecie. A jak już się upewnimy, że padliśmy ofiarą próby popełnienia przestępstwa (jak nie wpłaciliśmy pieniędzy, bo wtedy to już czyn zostanie „dokonany”), poszukać podobnych do siebie osób, które otrzymały podobne pisma. Warto również poszukać wówczas radcy prawnego (bądź adwokata), aby doradził w tej kwestii, a przede wszystkim spróbować zainteresować sprawą policję.